Jak przetrwać burzę w górach

Skąd się bierze burza?

Od nagrzanego podłoża ociepla się powietrze wywołując jego silne i gwałtowne ruchy zwane prądami pionowymi. To wywołuje powstawanie groźnych chmur burzowych. Często jest związane z przemieszczającymi się chłodnymi frontami. Czyli im większa różnica temperatury między powietrzem, a rozgrzanym podłożem, tym to zjawisko jest intensywniejsze i zarazem większe prawdopodobieństwo wystąpienia burz. Oznacza to, że nawałnic najbardziej można się spodziewać po południu.

Wysoko w chmurach para się ochładza i kondensuje w krople wody lub kryształki lodu, które pod wpływem własnego ciężaru zaczynają opadać. Różnica temperatury między chmurą, a otaczającym ją powietrzem zanika, co prowadzi do powstania prądu zstępującego i intensywnego deszczu. Temu zjawisku towarzyszą podmuchy wiatru.

Wskutek tarcia podczas szybkich ruchów cząstek, w gwałtownych wstępujących i opadających prądach powietrza, wytwarza się ładunek elektryczny przeciwny do ładunku podłoża lub sąsiedniej chmury. Różnica potencjałów prowadzi do wyładowania elektrycznego, czyli błyskawicy skierowanej ku ziemi lub między chmurami. A grzmot to nic innego jak efekt akustyczny, powstający na skutek gwałtownego sprężania i rozprężania powietrza.

Zmiany pogody w górach

W górach warunki pogodowe potrafią się zmieniać naprawdę bardzo szybko. I to nie tylko w zależności od wysokości czy poszczególnych miejsc typu szczyt, przełęcz, kocioł polodowcowy. Często gdy w dolinach jest już wiosna, na szczytowych partiach gór może być jeszcze sroga zima. Inny przykład: na dole słońce, a wyżej ulewa, lub na odwrót.

O czym pamiętać przed wyjściem na szlak

- zawsze trzeba sprawdzić prognozę pogody
- jeśli w prognozach są burze, należy wyjść na szlak wcześniej i skrócić trasę przejścia
- ustalić trasę tak, aby po drodze znajdowało się schronisko

Co wziąć na wycieczkę

- płaszcz przeciwdeszczowy
- cieplejsze ubranie (polar) do plecaka (w czasie burzy i zaraz po niej robi się zimniej)
- karimatę
- kawałek folii, np. duży, mocny worek na śmieci
- telefon z naładowaną baterią.

Zasady bezpieczeństwa podczas burzy

Może się zdarzyć, że mimo sprawdzania prognozy, burza zaskoczy nas na szlaku. Co zrobić w takiej sytuacji?

- jak najszybciej zejść ze szczytu lub grzbietu górskiego, ponieważ im niżej tym bezpieczniej
- unikać otwartej, płaskiej przestrzeni, na której jest się najwyższym punktem
- nie stać lub nie siadać pod pojedynczym, zwłaszcza wysokim drzewem. Lepiej wybrać grupę niższych drzew i przykucnąć pośrodku nich, co najmniej kilka metrów od pnia najbliższego
- unikać jaskiń, strumieni, obniżeń terenu z powodu dużej wilgotności (woda przewodzi prąd elektryczny, co zwiększa ryzyko porażenia)
- odsunąć od siebie plecak (jeśli zawiera dużo metalowych elementów wyposażenia) i zabezpieczyć go przed przemoknięciem
- starać się stanąć na suchej powierzchni (rozłożyć folię i położyć na nią karimatę)
- założyć na siebie płaszcz przeciwdeszczowy, a w razie chłodu coś ciepłego pod pelerynę np. polar
- nie leżeć ani nie siadać, najlepiej kucnąć z przysuniętymi blisko siebie stopami. Ogranicza to możliwość porażenia prądem od rozchodzącego się w ziemi pobliskiego uderzenia pioruna
- wyłączyć telefon
- jeśli jesteśmy w grupie, trzeba zachować ok. 10-15 metrów odległości między osobami. Gdy uderzy piorun, ograniczy to ewentualne porażenie całej grupy.

Planując wędrówki po górach, pamiętajcie, że nie wszystko da się przewidzieć, ale wszystko trzeba brać pod uwagę. Bezpieczeństwo jest najważniejsze, dlatego należy być przygotowanym na każde warunki.