Wawrzynek wilczełyko

Jak wygląda wawrzynek

Wawrzynek wilczełyko (daphne mezereum) to raczej niski krzew, o wysokości 50-150 cm, o słabo rozgałęzionych, elastycznych, jasnoszarych pędach. Na nich wyrastają jasnozielone, lancetowate liście do 8-10 cm długości i 1-2 cm szerokości, na krótkich ogonkach. Bardzo szybko zakwita przed pojawieniem się liści, bo w marcu, a w przypadku ciepłej zimy nawet w lutym. Posiada atrakcyjnie wyglądające, różowe, ładnie pachnące, drobne kwiaty, które tworzą gęsto skupione grupy w górnych częściach gałązek. Na początku lata dojrzewają owoce w postaci intensywnie czerwonych jagód o średnicy nieco mniejszej niż 1 cm. Sporadycznie pojawiają się także odmiany o białych kwiatach i żółtych owocach.

Występowanie

Występuje na terenie całej Europy i zachodniej Azji (część Syberii, Ałtaj, Kaukaz, Azja mniejsza). Na terenie Polski wawrzynka można spotkać zarówno na nizinach, jak i w górach, głównie w lasach mieszanych. Czasami hodowany jest też w ogrodach jako krzew ozdobny. Lubi słabo zacienione zarośla, wysokie trawy. Preferuje gleby wilgotne i próchnicze o odczynie kwaśnym do lekko zasadowego. Jest rośliną rzadką, dlatego jest objęty ochroną częściową.

Roślina trująca i lecznicza

Cała roślina jest trująca! Zawiera w sobie toksyny, dafnetoksynę i mezereinę mające właściwości podrażniające. Nie wolno spożywać jej atrakcyjnych czerwonych owoców, gdyż nawet 8-10 jagód może okazać się dawką śmiertelną dla osoby dorosłej, a 2 dla dziecka. Po spożyciu następuje obrzęk jamy ustnej i przełyku, następnie silne bóle głowy i krwawa biegunka, a potem dochodzi do uszkodzenia nerek, układu krążenia i centralnego układu nerwowego. Trzeba także unikać kontaktu z jej sokami. Wywołują one podrażnienia, zaczerwienienia skóry, a nawet poparzenia.

Dawniej wawrzynek wilczełyko miał zastosowanie w medycynie. Jego korę wykorzystywano jako surowiec leczniczy do robienia maceratów oraz maści. Leczono łuszczycę, reumatyzm, stany zapalne mięśni oraz nerwobóle, choroby weneryczne, słabe krążenie krwi, a niekiedy bardzo rozcieńczone wywary podawano przy przeziębieniu.

Skąd się wzięła nazwa?

Nazwa rodzajowa Daphne pochodzi od imienia nimfy Dafne z mitologii, która została przemieniona w drzewo laurowe. Liście wawrzynka wilczełyko są podobne do liści wawrzynu szlachetnego (Laurus nobilis), które są stosowane w kuchni jako liście laurowe. Takie samo odniesienie ma polska nazwa „wawrzynek”. Z kolei „wilczełyko”-drugi człon nazwy odwołuje się do trujących właściwości tej rośliny.

Jeśli podczas górskiej wędrówki zobaczymy wawrzynka, pooglądajmy go i odejdźmy. Nie dajmy się skusić pięknym wyglądem, nie dotykajmy go i nie próbujmy jagód. Pamiętajmy, że jest to trucizna!